Tunesië expeditie met vier teams:
Orga-TOY-team | Kia-team | JanBo-team | Knabbel&Babbel |
Toyota | Kia | Toyota | Toyota |
Landcruiser HDJ100 | Sorento | Landcruiser 120 VX 5d | Landcruiser HDJ100 |
Gerard van Vliet | Kees Vis | Jan de Graaff | Marinus Bosman |
Betty van Breukelen | Jan van Breukelen | Ebo Koster | Hans de Bruin |
Woensdag, 28 februari 2007 – Van de Meern (nl) naar Vienne (fr)
Op de Parkeerplaats van de afrit in de Meern verzamelen het Kia-team (Kees en JanvB) en wij, het TOY-team (Gerard&Betty) hebben Ebo voorlopig aan boord. Jan en Trudie zwaaien ons uit op deze gure grijze woensdag. In Tilburg is het even zoeken naar Jacobs Electronics voor de juiste aansluitingen van de radio-zend-installatie, terwijl JandG (JanBo-team) ondertussen geduldig wacht aan de Belgisch-Nederlandse grens. Bij Antwerpen belanden we in hevige regen- en hagelbuien, waarna team JanBo nog ff een afslag mist. In hoog tempo knallen we België door en met dezelfde snelheid doorkruisen we Frankrijk. Om zeven uur eten we even wat en rijden door tot een eindje voorbij Vienne. Kees, JanvB, JandeG en Ebo slapen in een hotel en wij in de TOY op de parkeerplaats. Het expeditiegevoel is er weer helemaal.
Donderdag, 1 maart 2007 – Van Vienne via Marseille het ruime sop op
Wij hebben het zo goed in ons TOY-bed, dat we ons verslapen en er is dan ook geen tijd voor de beloofde TOY-koffie. Ondertussen is er contact met equipe Marinus/Hans, die een uur voor ons zitten. Zwaar verrast zijn we dan ook als we ze aan de ontbijttafel treffen in een wegrestaurant, waar we stoppen om onszelf en de wagens vol te tanken. Met vier equipes zijn we mooi op tijd bij de haven van Marseille. Het inchecken gaat vlot en om 13.00 uur zitten we in het ferryrestaurant aan de lunch. De tijd van de overtocht wordt bekort door heel veel dutjes, eten drinken en nog eens slapen en nog eens drinken.
Vrijdag, 2 maart 2007 – Aankomst in Tunis en door naar Douz
De douaneformaliteiten aan boord voor Tunesië blijken vanochtend niet meer mogelijk. Om 11.00 uur komen we aan en om 13.00 uur rijden we de eerste Tunesië-meters. Zoals meestal kost het hele inreisgedoetje de nodige tijd. Maar dat heb je ervan als je niet mee wil doen met omkoping en als je een meter te ver doorrijdt! We besluiten om in één ruk de 500 kilometer naar Douz te rijden. Want, de stemming is: hoe eerder in’t zand, hoe beter. En een bivak maken in het donker met al die kampeer-analfabeten lijkt ons ook niet alles. Dus komen we in het donker aan op de camping. Brahim begroet ons hartelijk en zorgt voor een Tunesische avondhap. Het Kia-team werkt zich in het zweet om alles op orde te krijgen. JanBo hebben Ebo, die alles ordelijk en overzichtelijk opbouwt en indeelt. En Marinus en Hans hebben het makkelijk met hun Maggiolina, luie stoelen en door Esther voortreffelijk ingepakte kampeerspul. Ach en voor ons, is dit natuurlijk helemaal een makkie.
Na de nodige borrels verdwijnt iedereen in de diverse slaapverblijven om op het zand onder de palmbomen aan een nacht te beginnen, die doorspekt is met hondengeblaf, ezelsgebalk en tot gebed oproepende moskeeën.
Zaterdag, 3 maart 2007 – Eindelijk het zand in
Om negen uur is iedereen klaar voor het zand. De verplichte gids Taher is vriendelijk en moet er even aan wennen, dat niet hij de dienst uitmaakt, maar wijzelf bepalen hoe en waarheen we rijden.
Even buiten Douz start de piste, die dit jaar heel veel zanderiger is dan in het verleden. Marinus en Hans zijn door het dolle heen en zoeken regelmatig hun eigen weg. Ze zijn dan ook de eerste die vaststaan. Maar, het moet worden gezegd, ze komen op eigen kracht los. Het eerste echte lesje wordt geleerd: houdt wel altijd visueel contact met de auto voor en achter je. Zolang er nog een (soort van) piste is, kun je elkaar terug vinden, maar dat gaat nog anders worden. JanBo gaan de achterhoede vormen om het jolige tweetal in de gaten te houden vanwege de boordradio.
Bij Café du Désert start het echte werk. Voor ons ligt een zee van kleine duinen. De pret kan beginnen. Er wordt gereden, geklommen, gedaald, vastgezeten, geduwd, geschept, getrokken, uitleg gegeven, nieuwe pogingen en gekickt, gekickt en nog eens gekickt. Het kan niet lang genoeg duren…
Eind van de middag zijn we 60 kilometer en vele duinop- en afgangen verder. We zitten dan zo’n 25 kilometer voor Ksar Ghilane en het bivak wordt opgeslagen op een mooie duinplek. Taher is streng en iedereen gaat hout sprokkelen voor het vuur en de broodbakkerij van Taher.
De hele dag hebben we temperaturen van rond de 30 graden. ’s Avonds koelt het flink af en is het kampvuur heel behaaglijk. Het is een bijzondere nacht. De maan is vol en stukje bij beetje zien we hoe de maan verduisterd wordt. Lang nadat iedereen is gaan slapen, zit Kees nog diep onder de indruk, hoe de maan weer tevoorschijn schuift en de woestijnwereld van een fantastisch verlichting voorziet.
Zondag, 4 maart 2007 – Via Ksar Ghilane over de pipelinepiste
Op weg naar Ksar vermijden we zo lang mogelijk de piste. Iedere duin en verhoging wordt “gepakt”. Tja, en er zijn teams, die een toppie niet altijd halen en teams die heel bekeken een haalbare route zoeken.
Bij Ksar rijden we eerst omhoog naar de ruïne van het Romeinse Fort, maar dan gaan we de passage doen naar de oase. Marinus en Hans, inmiddels Knabbel en Babbel genaamd, of zoals Taher het zegt Alibabbèl en Knabbèl, zoeken hun eigen weg. De vaardigheden en de durf nemen merkbaar toe. Maar … het zand is totnutoe redelijk stevig door de regens van de afgelopen tijd. Het echte fèche-fèche moet nog komen! In de oase genieten we van een heerlijke opfrisbeurt in het bronwater, een kopje koffie en het laatste stokbrood. Maar dan moet er gereden worden. Gewoon een heleboel kilometers over de pipeline-piste naar het zuiden. En zandduinen zijn er even niet, dus blijft de groep netjes bij elkaar. Gewauwel over de radio houdt de boel wakker. Er lijken even problemen met de koppeling van de Kia, maar inspectie levert niets op en daarna is alles weer oké. Het oog van de meester, hè…! Bij het eerste checkpoint blijkt het paspoortnummer van Hans niet te kloppen met ons lijstje. Taher praat en Kees deelt sigaartjes uit. Probleem opgelost. Bij een toevallige stop blijkt een band van de Kia lek te zijn en er verschijnt een lelijke bult op de zijwang. Na reparatie rijden we een tikkie voorzichtiger verder en maken vroeg bivak, zodat de band gewisseld kan worden. De andere auto’s nemen gewicht over van de Kia. Perslot zijn dat allemaal stevige Toyota’s en die kunnen dat heel goed hebben.
Taher maakt couscous en bij het kampvuur vertelt Kees de nodige (jonge) verhalen over bevroren tonijn en hoe hij met zijn Marietje over de oceanen voer. Ofzo…
Het bivak wordt weer stevig verlicht door de maan. Heel mooi en praktisch, maar een echte sterrenhemel hebben we daardoor nog niet kunnen zien.
Maandag, 5 maart 2007 – Voorbij Tiaret afslaan en een zware passage
Na een volgend checkpoint slaan we van de piste af in zuidafwestelijke richting. Het is warm en we hobbelen over de savannen naar de uitdagende passage met de welluidende naam “le nez du sable” (de neus van zand) en niet de “Passage des Douanes”, zoals in de boeken van Gandini staat. Midden op de vlakte houden we een snelle lunchpauze en dan staan we er echt voor! Het moeilijke van deze passage is, dat hij oploopt en bestaat uit kleine venijnige duintjes. Bovendien is het zand hier heel fijn en droog. Het echte fèche-fèche dus! Het wordt een gevecht met vastzittende auto’s, een afgelopen band (het gevolg van een te snelle wending op banden van … mb) en zoeken naar de beste doorgang. Het is zwoegen in de hete zon, maar het is dikke pret. Tenminste … voor de meesten. Twee debutanten voelen zich gefrustreerd. De een, omdat orgaG en Taher kordaat de Kia door de passage rijden vanwege de dreiging van een verbrande koppeling en de ander omdat hij de TOY er niet zelf door krijgt.
Na de passage slaan we het bivak op bij een hoog duin. Knabbel en Babbel spelen zich nog een keer vast in het zand en krijgen hulp bij het vlot trekken.
Er worden deze week heel wat nasi- en bamiblikken opengedraaid. Maar zo heet, als Taher het bakt zijn die chinese maaltijden echt niet. Het is genieten van de aangename temperatuur, de windstilte, het kampvuur en een nog steeds mooie maan. Een borrel wordt nog steeds gedronken, verhalen verteld, maar het bivak wordt met de dag rustiger! Worden de mannen toch wat moe?
Dinsdag, 6 maart 2007 – Duinenrijen en steile (soms andere) afgangen
Vanaf het kamp rijden we nog een stukje zuidelijker, maar niet zover als we vooraf gepland hadden. Dan gaan we noordwaarts en begint de pret van het gelijkelijk klimmen in een duinengordel en vervolgens afdalen langs de steile kant van de duinenrij. In de handgeschakelde auto’s weet men inmiddels, dat de voet ver bij de koppeling vandaan moet blijven, dat je je versnelling kiest en rustig naar beneden stuurt. Beetje gas bijgeven als de auto wat scheef gaat en rustig landen. Maar eerst moet het toppie van het duin bereikt worden. Boven zien te komen, geen klapper maken en niet vast komen te staan. Dat is de kunst, die soms met goed geluk en soms met beheersing bereikt wordt. En soms ook helemaal niet!
De 100 met de automatische schakeling en de 120 met zelfs een hac-en-dac-systeem leveren uiteraard minder sportieve prestaties, maar ze komen er ook!
Knabbel & Babbel gaan meestal hun eigen weg. Regelmatig zijn we ze kwijt tot ze zomaar weer ergens voor, achter of opzij van ons opduiken. Behalve die ene keer. Kees neemt met zijn Kia voorbeeldig een duin en schrikt zich een hoedje als aan de andere kant maar net een paar meter links van waar hij daalt, het K&B-team naarstig aan het graven is bij hun diep in het zand staande Toyota onderaan het duin. Terwijl wij van het TOY-team al voorbij de duinengordel waren en met foto- en videocamera klaarstonden om de mooie serie afdalingen vast te leggen, werd hier gezwoegd. Afijn, na lang wachten roepen we de andere teams via de radio op. Twee auto’s staan vast, wordt ons gemeld. Wij erheen. De hilariteit is groot en om alle technieken te demonstreren liert TOY de ongelukkig staande Toyota uit zijn benarde positie. Nu is alles gedaan: geschept, getrokken, gelierd, geduwd met en zonder zandplaten.
Na iedere afdaling wacht ons weer een grote zandvlakte. Het een super soort racebaan en met name het K&B-team leeft zich hier uit. We houden een paar keer een pauze “met speelkwartier”. Wie wil kan zelf een route door de duinen zoeken met andere afdalingen. Of gewoon proberen terug boven te komen aan de steile afdaalkant van het duin.
Om half vijf zijn we bij de Cube (een betonbak, waarin het warme bronwater met zwafelluchie geleid is), waar AliBabbel en Knabbel na aankomst een halve seconde nodig hebben om in de bak te plonzen. Vals gespeeld natuurlijk: ze hadden hun zwembroeken al aan! Kortom, iedereen geniet van het woestijnbad, want wat zijn we er aan toe, na al dat zanderige geploeter in de warmte.
Taher bewijst weer eens zijn diensten en brengt ons op een suptermooie bivakplek, waarvoor toch weer een paar duinenrijen moeten worden overgestoken. Samen met Hans sleept hij triomfantelijk een dooie boom voor het kampvuur naar het bivak. Taher maakt sjamsa (soep met brood) en vanavond komt de maan laat op en kunnen we een poos van een schitterende sterrenhemel genieten.
Woensdag, 7 maart 2007 – Kapotte Kia, El Borma en zoeff naar Douz
We moeten rond de middag bij el Borma zijn en het eerste stuk rijden we zoveel mogelijk door het terrein. Kort na de start missen we K&B weer eens. Dat is inmiddels een vertrouwd beeld. Tot de achterste auto over de radio meldt, dat ze bovenop een duin vast staan. Vanuit de verte is het een komisch gezicht. Bovenop de richel staat de toy en links en rechts ervan mannetjes die om beurten een fonteintje zand de lucht in gooien. We videoën en fotograferen. Ze redden zich prima en dat is ze geraden ook. Er is volop leedvermaak, want die twee houden niet echt van dit soort fysieke inspanningen.
De duinen worden steeds lager en uiteindelijk rijden we op de piste, die hier nog steeds behoorlijk zanderig is. Dichter bij Douz duiken de superhoge duinen op, die –zeker van deze kant—niet te nemen zijn. Natuurlijk dartelen K&B vrolijk rond en jawel hoor: ze komen prompt vast te staan. We zien, hoe ze een treklint bevestigen en klaar staan in afwachting van redding. Maar wij hebben andere plannen. Pakken stoelen, koffie en een koekje en bekijken het zwoegende tweetal op ons gemak. Uiteraard gaat uiteindelijk de voltallige bergingsploeg met scheppen en zandplaten op pad. Maar uiteindelijk is het TOY, die ze eruit sleept. Het zou hun laatste duin zijn. Want niet veel later stoot de Kia een verontrustende rookpluim de lucht in. Verbrande turbo! De Kia gaat op sleeptouw via de snelste weg (over de pipelinepiste ipv over de geplande kleine piste langs de duinen). De ideale sleepcombinatie blijkt de TOY met Gerard aan het stuur en Marinus-Knabbel aan het stuur van de Kia. Jan en Kees wisselen op de Kia-bijrijdersstoel. Kees staat doodsangsten uit als we met een vaartje van 90 k/u over het gravel sjezen. Voorop rijdt Hans-AliBabbel, die waarschuwt voor zand, stenen, duikies en andere hobbels. Het werkt goed tot Gerard Corry Konings keihard laat schallen en de waarschuwing voor een diepe richel mist! De Kia wordt hups op en neer gedenderd, ook al vanwege de kapotte dempers. Even een stop voor een lekke Kia-band en een gebroken TOY-demper en voort gaat het. De laatste 120 kilometer leggen we af in het schemer en donker, maar dan zitten we gelukkig al op het asfalt. Om half acht bereiken we de camping in Douz en is het plan-de-campagne voor de repatriëring van Kia snel gemaakt.
Na afscheid van Taher eet iedereen uit eigen keuken en zoekt men snel het bed op.
Donderdag, 8 maart 2007 – In de regen naar Tunis
De dag begint met mooi weer. Maar voor alles gepakt en geladen is, begint het te regenen. Jammer, want we wandelen door modderige straten over de wekelijkse veemarkt en over het centrale plein, waar souveniertjes gekocht worden. De bergingsauto is geregeld en de Kia-verzekering is ingeschakeld. Er wordt getankt, de luchtfilters uitgeblazen en in hevige regens beginnen we aan de 500 kilometer naar Tunis met welgeteld één stop om bananen te kopen. Achter in de TOY zit het onfortuinlijke Kia-team. Kees is, net als de andere zakenmannen Jan, Hans en Marinus, alweer druk in de weer met de gsm. Want ja, daar heb je een bedrijf voor: om zelfs vanuit hier je business te regelen. Om half acht checken we in bij Hotel Lido en direct daarna schuiven we aan tafel van restaurant le Parador.
Tja, en Jan blíjft er bijna in, als hij de speciale prijs in ontvangst mag nemen. Je hoort niets en hij schuddebuikt dat het een lieve lust is. De orga maakt de einduitslag van de puntentelling bekend mèt motivatie. En Gerard zou Gerard niet zijn, als niet het evaluatierondje werd gehouden. Het wordt een dolle avond en het is laat als we terugkeren in het hotel met de grote bedden.
Vrijdag, 9 maart 2007 – Scheren, afscheid, weerzien en varen maar
Na het ontbijt worden een paar kapperszaakjes opgezocht waar de mannen (degenen zonder baard) geknipt en geschoren worden. Het is stil op straat, want het vrijdag (“moslimzondag”). K&B vinden die boot en al dat asfaltgerij te veel en te lang en hebben een vliegticket geregeld. Ebo zou hun auto terugrijden, en nu de Kia is uitgeschakeld, komt het helemaal goed uit. Het TOY-team levert ze af op het vliegveld, terwijl de andere teams naar de haven om de hoek verdwijnen. Want Kees gelooft pas, dat de Kia er op tijd is, als hij ‘m daar ziet. Alles komt in orde. Nog een hik te gaan. Want bij het inchecken voor de ferry, is het retourticket van de K&B-toy spoorloos. Jan komt op het lumineuze idee om de vliegmannen te bellen. Omdat die met enige vertraging te kampen hebben, bereikt hij ze en na enig denken weet Marinus waar hij het weggestopt heeft. Ook weer opgelost!
Dan hebben we alle tijd om in la Goulette nog een laatste stevige maaltijd te nemen. Dat is verstandig, omdat de zee knap onrustig is en met volle maag is het risico van zeeziekte iets minder groot. Als we aan de koffie-toe zitten, staan ineens Jacques, Valerie en Simon (javanosi) voor onze neus. Ze keren ook terug na een tocht in de Murzug in Libië.
Bij de haven wordt ons geduld heftig op de proef gesteld. De boot komt laat aan en via drukdoende politiemannetjes en een -vrouwtje, een gestoorde computer en hinderlijke douaniers belanden we laat op de boot.
Twee uur na de geplande vertrektijd, varen we om zes uur dan eindelijk het zeegat uit. Een havenboot moet eraan te pas komen om onze ferry goed op koers te krijgen. De her en der klaarliggende kotszakje voorspellen niet veel goeds en als we om zeven uur aan tafel gaan, is JandG al geveld. Gerard verdwijnt halverwege zijn stukje vlees en JanvB haalt net niet het toetje. De rest gaat na het diner plat. Behalve Kees! Die dart nog wat rond over het schip op zoek naar vertier. En dat is er vanavond niet. De zee heeft haar tol geëist. In arren moede verdwijnt ook Kees, onze enige echte zeeman, dan ook maar naar zijn hut.
De vliegmannen K&B zijn dan al veilig bij Moeder’s pappot aangeland.
Zaterdag, 10 maart 2007 – Thuis …
Rond half vier doemt Genua (Italië) op. De stad ligt te stralen in de middagzon en over het water scharrelen zwermen zeilbootjes. Het TOY-team sleept de Kia de wal op en het zoeken naar de bergingsauto kan beginnen. Niet dat je er rustig de tijd voor krijgt, want ook hier zijn mannetjes er goed in iedereen op te jagen om vooral door te rijden. Voor we het weten staan we buiten de terminal en we zien geen sleepauto. Tot we radiocontact hebben met JanvB, die meldt dat pal voor de boot een oranje bergingsauto staat. Het kost wat moeite om weer langs de douane naar de uitsluitend Italiaans sprekende chauffeur te komen, maar dan is ook dat weer geregeld.
We zwaaien de Kia uit en wenden de toy-neuzen in noordelijke richting. Het schemert al, als we bij de Italiaans-Zwitserse grens stoppen voor het vignet en een hapje eten. Halverwege Zwitserland zoekt het TOY-team een parkeerplaats met een (goed!) restaurant en een overnachtingsmogelijkheid. De andere auto’s rijden in één keer door naar huis. Terwijl wij ons tegoed doen aan Zwitserse lekkernijen trekken zij door de met lichten bespikkelde Zwitserse bergen en een aardedonker Duitsland. In de vroege ochtenduren is iedereen weer veilig thuis.
Zondag, 11 maart 2007 – TOY-team, de hekkesluiter
Een lekker ontbijtje, een hapje hier (en daar), een mooie tocht in zonnig weer zonder vrachtwagens op de snelle Duitse autobahn … Om half vijf zijn ook wij thuis!